تولید بوی نامطبوع در تصفیه خانه ها و پکیج های تصفیه فاضلاب به خصوص در ماه های گرم تابستان، یکی از مشکلات اصلی در این تاسیسات می باشد. این عامل باعث بوجود آمدن محیط نامطلوب کاری یا خطرات و مشکلات بهداشتی و ایمنی برای پرسنل تصفیه خانه می شود. هم چنین انتشار این بو به محیط اطراف منجر به نارضایتی های عمومی و بدنامی مجموعه در منطقه می‌گردد.
تنوع ترکیبات دلیل اصلی تولید بو در تصفیه خانه های فاضلاب است، این ترکیبات غالبا شامل موارد زیر است :
1) ترکیبات احیاء شده سولفور مانند سولفید هیدروژن، مرکاپتان ها و سولفیدهای آلی
2) ترکیبات نیتروژن مانند آمونیاک و آمین ها
3) اسیدهای چرب فرار مانند اسید فرمیک و بوتیریک اسید
4) آلدئیدها و کتون ها
به کارگیری روش های ساده ی کنترلی مانند پوشاندن یا مهار کردن ممکن است ناکارآمد و ناکافی باشد و نیاز به استفاده از سیستم های پیچیده تر تصفیه مانند اکسیداسیون شیمیایی یا حرارتی با هزینه های بالاتر نصب و راه اندازی و همچنین استفاده از مواد شیمیایی خطرناک باشد. با این حال تصفیه بیولوژیکی یک روش کارآمد، مقرون به صرفه و طبیعی برای برای کاهش بو در تصفیه خانه های فاضلاب است.
برخی راهکارها
بدون شک تصفیه فاضلاب بوسیله گروه مناسبی از باکتری ها می تواند موجب کاهش چشمگیر مشکلات مربوط به بوی نامطبوع گردد. انتخاب صحیح باکتری ها علاوه بر کاهش BOD، COD و TSS با شکست و تجزیه مواد آلی در مبدا، موجب جلوگیری از شکل گیری بوی نامطبوع نیز می گردد. همانند سایر آلاینده ها یکی از نکات مهم، داشتن توانایی صحیح سوخت و ساز برای تخریب این مولکول ها و آماده سازی بیولوژیکی انواع مختلف باکتری هایی با توانایی های مناسب در تجزیه طیف گسترده ای از ترکیبات ارگانیک و هدف قرار دادن ترکیبات ایجاد کننده بو که در بالا به آن ها اشاره شد، می باشد.
اصلاح شرایط در تصفیه خانه های فاضلاب به همراه مقدار مناسب باکتری ها، یک راهکار بسیار موفق دیگر می باشد. بوجود آمدن اکثر ترکیبات ایجاد کننده ی بو که بارزترین مثال آن سولفید هیدروژن می باشد، به علت وجود شرایط بی هوازی (سپتیک) است. تحت شرایط سپتیک بوجود آمده و در نبود اکسیژن محلول، باکتری های احیاء کننده سولفات، شروع به استفاده از سولفات های معمول موجود در فاضلاب شهری به عنوان منبع اکسیژن برای تنفس می نمایند، که اینکار باعث تولید سولفید هیدروژن می شود. یکی از بارزترین نشانه های تولید این گاز سمی بوی تخم مرغ گندیده می باشد که به شدت برای سلامت کارکنان مضر می باشد و باعث خوردگی سطحی شدیدی در فلزات نیز می شود.
هوادهی و یا افزایش چرخش (گردش) به طور قطع موجب کاهش این مشکلات می شود اما در مواردی که امکان به کارگیری این موارد نمی باشد، آماده سازی بیولوژیکی باعث تامین مواد مغذی ای می شود که منبع جایگزین مناسبی از اکسیژن برای تنفس فراهم می سازد که به جای سولفات توسط باکتری های موجود و تزریق شده مصرف می شود. مادامیکه این مواد مغذی در حالت اضافی (بیش از حد نیاز) نگهداری می شوند، سولفید هیدروژن تولید نخواهد شد و به همین سبب پیش شرط معمول برای ایجاد شرایط سپتیک (بی هوازی) و تولید بو از بین خواهد رفت. این روش در اغلب مواقع منجر به حل مشکلات مرتبط با بو نیز می گردد.
می توان از تکنولوژی های دیگری نیز (مانند استفاده از گیاهان مخصوص جاذب بو، عوامل طبیعی دفع کننده بو) به صورت مرکب با رویکردهای بالا یا حتی به عنوان راه حل های مستقل نیز استفاده نمود. همچنین متخصصان بیولوژیکی می توانند با توجه به شرایط خاص و موجود در هر تصفیه خانه فاضلاب، مشکلات مربوط به بو را تا حد زیادی با ارائه راهکارهای مناسب و منحصر به فرد کاهش دهند.
