تصفیه فاضلاب صنایع غذایی

تصفیه فاضلاب صنایع غذایی یکی از مهم ترین دغدغه ها برای صاحبان این صنعت و سازمان محیط زیست می باشد. آب منبعی گرانبها و حیاتی در صنایع غذایی و نوشیدنی می باشد. از آشغال گیری تا تصفیه تکمیلی، حذف مواد مغذی بیولوژیکی تا احیا آب،  لذا سیستم های تصفیه فاضلاب صنایع غذایی شرکت تصفیه هوشمند آویسا به گونه ای طراحی شده اند تا در کنار بالاترین راندمان، کمترین نیاز به تعمیرات، از مدار خارج نمودن سیستم و حضور فیزیکی اپراتورها وجود داشته باشد. این ویژگی ها در کنار تضمین دستیابی به استانداردهای مورد نیاز زیست محیطی، سیستم های ارائه شده توسط این شرکت را به گزینه ای مطمئن و قابل اطمینان در زمینه تصفیه فاضلاب صنایع غذایی تبدیل نموده است.

نتیجه مصرف آب در صنایع غذایی ایجاد فاضلاب است که بر حسب نوع تولید و فرآیند هم از لحاظ حجم وهم از لحاظ کیفیت از تنوع گسترده ای برخوردار است . به عنوان نمونه مقدار اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی  فاضلاب این صنایع در برخی موارد پایین تراز ۱۰۰ وگاهی بیشتر از۱۰۰۰۰۰  میلی گرم در لیتر است. میزان مواد معلق نیز در فاضلابهای صنایع غذایی بسیار متغیر بوده وممکن است تاحدود ۱۲۰۰۰۰ میلی گرم در لیتر متفاوت باشد .

با این وجود در بسیاری موارد می توان با به کارگیری سیستم های تصفیه آویسا، از پساب این صنایع استفاده مجدد نموده و یا در خصوص فاضلاب هایی با آلودگی بالا به استانداردهای محیط زیست رسید. از جمله مهمترین مزیت های این سیستم ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

امکان اتوماسیون کامل سیستم و کنترل on-line فرايند تصفيه با استفاده از PLC و انواع سنسورها

یکی از دغدغه های اصلی صاحبان سامانه های تصفیه فاضلاب صنعتی، مشکلات بهره برداری و راهبری چنین سیستم هایی است. یکی از بهینه ترین روش های کنترل و راهبری این سیستم ها، استفاده از فیدبک های سنسورهای مختلف به منظور کنترل فرایند توسط واحد فرمان مرکزی یا PLC است. هزینه های سرسام آور بهره برداری سیستم های تصفیه فاضلاب صنایع غذایی با کمک این سامانه کنترل جامع، تا 50 درصد قابل کاهش است.

کيفيت تضمين شده پساب تصفيه شده خروجي مطابق با استانداردهاي سازمان حفاظت محيط زيست

هدف اصلی کلیه پکیج ها و سیستم های تصفیه فاضلاب صنعتی و بهداشتی، کاهش آلاینده های فاضلاب به منظور دستیابی به استانداردهای سازمان حفاظت محیط است. شرکت تصفیه هوشمند آویسا با تکیه بر تجارب فراوان کارشناسان فنّی خود در حوزه تصفیه انواع فاضلاب های صنعتی علی الخصوص تصفیه فاضلاب صنایع غذایی ، و توسعه روش های کاملاً علمی، کیفیت پساب تصفیه شده  خروجی را مطابق استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست را تضمین می نماید.

اشغال کمترين فضای ممکن

فرایندهای متعددی برای یک نوع فاضلاب خاص مورد استفاده قرار می گیرد. از بین این فرایندهای متعدد، تعدادی دارای کارایی بالاتر از نقطه نظر سرعت انجام واکنش هستند. یکی از پارامترهای اساسی که توسط این شرکت به خصوص در مراکز با سطح در دسترس محدود مواجه هستند، انتخاب فرایندهایی با حداکثر کارایی و سرعت انجام واکنش است.

طراحی اختصاصی پکیج(بالاترین کارایی با کمترین هزینه)

اگرچه که فاضلاب های بهداشتی دارای خواص مشترک فراوانی هستند ولیکن فاضلاب های صنعتی از این قاعده مستثنی هستند. بسیاری از طراحی های سیستم های فاضلاب فعلی توسط طراحانی انجام می شود که از این اصل مهم پیروی نمی کنند، لذا اکثر سیستم های تصفیه فاضلاب در صنایع دارای مشکلات عدیده ای هستند. کارشناسان فنّی این شرکت بر مبنای تجارب فراوان خود، برای هر فاضلاب حتی با توجه به مشابهت‌های فراوان، طراحی اختصاصی انجام می دهند که نتیجه آن کارایی بالاتر سیستم های طراحی شده توسط این شرکت است.

یکسال ضمانت و ده سال خدمات پس از فروش

از جمله نگرانی های عمده صاحبان صنایع، مشکلات آتی پس از نصب و راه اندازی سامانه های تصفیه فاضلاب است. از این رو به منظور اطمینان کارفرمایان محترم، شرکت تصفیه هوشمند آویسا علاوه بر ضمانت یکساله کلیه قطعات، خدمات پس از فروش ده ساله را در سیستم های خود در نظر گرفته است تا نگرانی خریداران گرامی را در خصوص عدم وجود قطعات، علی الخصوص در شرایط تحریم اقتصادی را مرتفع نماید.

تجزیه و تحلیل مصرف آب در میان تولیدکنندگان مواد غذایی

در کارخانجات فرآوری مواد غذایی، مصرف آب با تهیه مواد خام مانند خیساندن، تمیز کردن، پوست کندن و سرد کردن شروع می شود و با خنک سازی، ضدعفونی کردن، تولید بخار برای استریلیزه کردن، حرارت دهی و در نهایت استفاده مستقیم در فرآیند ادامه می یابد. طبقه بندی مصرف آب در صنایع غذایی و آشامیدنی شامل مصارف عمومی، پردازش و فرآیندها، خنک کاری و تغذیه دیگ بخار می باشد.

یکی از اصلی ترین دغدغه های کارخانه های تولید محصولات غذایی شرایط بهداشتی در فرآیند تولید می باشد. گندزدایی بوسیله کلرزنی سریع ترین راه برای ضدعفونی نمودن فاضلاب می باشد که به دلیل تولید محصولات جانبی سمی و ایجاد خطر برای زندگی آبزیان مورد انتقاد واقع شده است. دو روش اصلی دیگر برای ضدعفونی نمودن فاضلاب بدون استفاده از کلر، ازن زنی و اشعه ماورا بفش می باشد. اصول استفاده از ازن مانند سیستم کلرزنی می باشد با این تفاوت که برخلاف کلر پسماندی در فاضلاب باقی نخواهد نگذاشت و محصولات جانبی قابل توجهی نخواهد داشت.

مصارف عمومی آب

مصارف عمومی آب شامل تمام آب استفاده شده در بخش های شستشو و ضدعفونی نمودن مواد خام، تجهیزات پردازش کننده، تجهیزات کارخانه و سایر تجهیزات فرعی می باشد. این آب بیشترین مصرف را داشته و باید آشامیدنی، تمیز، بی رنگ و عاری از آلاینده هایی باشد که بر روی بو و مزه تاثیر می گذارند. کلرزنی در محل، معمولا تنها واحد برای تصفیه آب و فاضلاب صنایع غذایی است که در این حالت مورد نیاز می باشد.

بزرگترین مزیت کلرزنی در محل برای آب های عمومی کاهش میکروب موجود در مواد خام، محصولات آماده شده و سطوح تجهیزات موجود در کارخانه می باشد. در صنایع غذایی و نوشیدنی هیچ عملیاتی مهم تر از کنترل میکروارگانیسم ها نمی باشد.

آب فرآیندها و پردازش

آب مورد استفاده برای پخت محصولات و مواد یا آبی که مستقیما به محصولات اضافه می شود، باید آشامیدنی بوده و کیفیت لازم را دارا باشد تا موجب افت کیفیت محصولات نگردد. این کیفیت شامل عاری بودن از مواد معدنی محلول که موجب سختی آب یا تغییر مزه می گردد، است.

اکثر محصولات تولید شده در صنعت محصولات نوشیدنی دارای آب فرآوری شده می باشند، لذا انجام تصفیه در راستای دستیابی به اهداف مربوط به مزه ی محصولات، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در اغلب مواقع انجام تصفیه فاضلاب صنایع غذایی ، فراتر از استانداردهای مربوط به آب آشامیدنی به منظور پایداری کیفیت محصولات صورت می گیرد.

فرآیندهای تصفیه مورد استفاده در صنعت آب های بطری شده (آب معدنی) معمولا شامل نرم کردن آب، اسمز معکوس و حذف یون ها می باشد. بسیاری از نوشیدنی های دیگر نیز نیازمند همین روش های تصفیه هستند.

آب سخت حاوی مواد معدنی ای است که می تواند بافت مواد خام مورد استفاده را مانند برخی سبزیجات خاص، تحت تاثیر قرار دهد. آهن، منگنز یا سولفات می توانند تاثیرات نامطلوبی بر روی طعم محصولات داشته باشند.

روش های مورد استفاده برای ضدعفونی نمودن شامل روش های تصفیه شیمیایی، حرارتی، تابشی و فراصوت (التراسونیک) یا تخریب (اختلال) سلولی می باشد.

آب خنک کن

آب خنک کننده ای که با محصولات غذایی یا ظروف مهر و موم شده در تماس نیست، نیازی به داشتن کیفیت آب آشامیدنی یا آب مورد استفاده در فرآیند ندارد، چرا که حذف مواد معدنی یا بو در این آب ها اهمیت چندانی ندارد. با این حال جلوگیری از ایجاد توده های آشغال و مواد زائد در لوله ها و تجهیزات به خصوص در مواردی که آب خنک کن در سیستم گردش مجدد دارد، بسیار مهم و ضروری است.

کارآمدترین روش برای این سیستم ها استفاده از مدارهای بازیافت برای کاهش هدر رفت آب خنک کن و هزینه های فرآیند می باشد. حتی آب آشامیدنی منابع عمومی نیز در اکثر موارد نیازمند تصفیه اضافی مانند سختی گیری می باشد تا آب را برای استفاده در خنک کن ها مناسب نموده و از گرفتگی و رسوب گذاری جلوگیری کند.

آب تغذیه بویلرها

نیاز اصلی در مورد آب تغذیه بویلرها حذف سختی می باشد. ممکن است این تنها روش تصفیه ی مورد نیاز باشد چرا که در صورت تماس آب با مواد غذایی نیازی به قابل شرب بودن آن نمی باشد. اما آب تغذیه در بویلرهای فشار بالا نیاز به نمک زدایی (شیرین سازی) یا حذف جامدات محلول دارد. تقریبا تمام آب های شرب به منظور مناسب بودن برای تغذیه بویلرها نیاز به حذف مواد معدنی از طریق فرآیندهای تصفیه تکمیلی دارند. میکروارگانیسم ها علاوه بر توانایی ایجاد رنگ و بو در آب، در صورت ورود به فرآیند تولید می توانند موجب آلودگی تجهیزات و محصول نهایی نیز گردند. آلوده شدن فرآیند توسط میکروارگانیسم ها می تواند باعث آسیب رسیدن و حتی فاسد شدن مواد غذایی شود و در صورت نفوذ باکتری های بیماری زا به این آلودگی ها احتمال وقوع مسمومیت های غذایی بسیار بالا خواهد رفت.

فاضلاب

صنایع غذایی حجم بسیار بالایی از فاضلاب را تولید می کنند. خصوصیات و ترکیبات این فاضلاب بسیار متنوع بوده و برای دستیابی به استانداردهای مورد نظر نیاز به فرآیندهای مختلفی دارند. حتی این قوانین در مناطق مختلف و بسته به نوع و محل تخلیه باهم تفاوت دارند.

فاضلاب مواد غذایی شامل موادی می باشند که تمام اکسیژن موجود در جریان فاضلاب را جذب و مصرف می کنند. اکسیژن شیمیایی مورد نیاز (COD) و اکسیژن بیوشیمیایی مورد نیاز (BOD5) دو معیار اصلی برای اندازه گیری کیفیت آب می باشند. این معیارها اقدام به سنجش قدرت فاضلاب با اندازه اکسیژن مورد نیاز برای تثبیت مواد زائد می کنند. COD و BOD5 دو فاکتور بسیار مهم در تصفیه فاضلاب صنایع غذایی می باشند چرا که با استفاده از آنها می توان روش نادرست مورد استفاده و استانداردهای حاصل نشده ی مورد نیاز را نشان داد.

بالا بودن مقادیر COD و BOD5 نشان دهنده ی ورود بیش از حد محصولات به جریان فاضلاب خواهد بود و اندازه گیری این دو شاخص در نقاط مختلف فرآیند می تواند کمک شایانی به تعیین محل وقوع این مشکل نماید. رابطه ی میان BOD5 و COD در هر نقطه از فرآیند پردازش مواد غذایی تقریبا ثابت می باشد. با این بسته به محصول تولیدی، این نسبت می تواند بسیار متفاوت باشد.

آشغال گیری در تصفیه فاضلاب صنایع غذایی

فاضلاب صنایع غذایی دارای تکه ها و مواد بزرگی می باشند که مستلزم جداسازی هستند. ساده ترین و مقرون به صرفه ترین روش برای حذف این مواد جامد، استفاده از آشغال گیر است. آشغال گیرها دارای انواع مختلفی هستند که انتخاب مناسب ترین آنها باید بر اساس پیکره بندی تجهیزات و ویژگی های فاضلاب صورت پذیرد. برخی از انواع این آشغال گیرها عبارتند از درام های گردان، آشغال گیرهای بالا کشنده و آشغال گیرهای کانالی با نوار نقاله بدون شفت.

پس از آشغال گیری، فاضلاب وارد یک مخزن متعادل ساز خواهد شد و ممکن است با جریان هایی که نیاز به آشغال گیری نداشته اند مخلوط گردد. جریان های مختلف فاضلاب به ندرت دارای کیفیت و کمیت پیوسته و یکسانی می باشند.  

FOG و استفاده از آن در تصفیه فاضلاب صنایع غذایی

برخی از کارخانه ها مقادیر بسیار زیادی از چربی، روغن و گریس (FOG) را تولید می کنند. استفاده از یک واحد شناورسازی با هوای محلول (DAF) ابزار موثری برای کاهش میزان جامدات و FOG موجود در فاضلاب می باشد. DAFها در تصفیه فاضلاب صنایع غذایی کارآیی ویژه ای دارند چرا که اغلب این تکه ها و ذرات (مواد غذایی) به صورت شناور می باشند. مواد جامد و FOGهای شناور شده، توسط اسکیمرها از واحد DAF خارج شده و برای دفع یا استفاده مجدد در بخش های مختلف بازیابی می گردند. جامدات جمع آوری شده نیازی به ضخیم سازی نخواهند داشت.

جامدات معلق کلی (TSS)، FOG و اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی (BOD) با به کارگیری واحدهای تصفیه ی آشغال گیر و DAF کاهش قابل توجهی خواهند داشت. با این حال ممکن است پس از انجام این مراحل، هم چنان مقادیری هر چند ناچیز از این آلاینده ها در فاضلاب وجود داشته باشند که پیش از تخلیه نیاز به تصفیه ی بیشتری دارند. نوع و میزان آلاینده ها تعیین کننده ی گزینه های موجود برای تصفیه می باشد. هم چنین مواردی مانند حجم جریان فاضلاب، امکان استفاده مجدد و فضای موجود نیز بر روی طراحی های مربوط به تصفیه تاثیر مستقیمی خواهند داشت.

تقریبا تمام تجهیزات فرآوری مواد غذایی برای حذف BOD نیاز به تصفیه بیولوژیکی دارند. ممکن است در صورت کم بودن جریان یا پایین بودن میزان BOD، تصفیه خانه جریان فاضلاب خود را پس از آشغال گیری وارد تصفیه خانه های فاضلاب شهری نماید. برخی فاضلاب ها (لبنیات، پنیر و …) در این صنعت دارای مقادیر بسیار بالای BOD می باشند که در این موارد استفاده از سیستم های بی هوازی به مانند سیستم های هوازی ضروری می باشد.